Góra Grzywacka – Przewodnik po Szczycie w Beskidzie Niskim

Każdego ranka, gdy otwieramy okna naszych Czarnych Domków, pierwszym widokiem, który nas wita, jest sylwetka góry grzywackiej z charakterystyczną wieżą widokową na szczycie. Ten skromny, 567-metrowy szczyt w zachodniej części beskidu niskiego stał się dla nas nie tylko punktem orientacyjnym, ale prawdziwym sercem naszej codzienności w Beskidzie Niskim.

Najważniejsze informacje

Góra Grzywacka, wzniesiona na 567 m n.p.m., to jeden z najpopularniejszych szczytów w paśmie beskidu dukielskiego. Na jej wierzchołku znajduje się stalowa wieża widokowa wybudowana w 1999 roku, zwieńczona 7-metrowym krzyżem milenijnym, który nocą świeci jak latarnia morska nad okolicznymi wzgórzami.

Najkrótszy szlak zielony z Kątów zabiera około 60 minut marszu i prowadzi przez czternaście stacji drogi krzyżowej. Z platformy widokowej, położonej 12 metrów nad szczytem, roztacza się panorama na całe pasmo magury wątkowskiej, a w dni o dobrej pogodzie można dostrzec nawet Tatry. Wejście na wieżę jest bezpłatne – to jeden z niewielu takich szczytów w Polsce, gdzie nie płacimy za przepiękne widoki.

Lokalizacja i codzienność w cieniu góry

Grzywacka góra góruje nad naszą okolicą niczym łagodny olbrzym. Jej położenie w zachodniej części beskidu niskiego sprawia, że jest widoczna z wielu kierunkach, stanowiąc naturalny punkt odniesienia dla wszystkich mieszkańców regionu. Gdy mówimy gościom “idźcie w stronę góry z wieżą”, każdy od razu wie, o którą chodzi.

Charakterystyczne jest to, że mimo skromnej wysokości 567 m n.p.m., grzywacka góra dominuje nad okolicznym krajobrazem dzięki swojemu wyizolowanemu położeniu. Otaczają ją łagodne stoki porośnięte mieszanymi lasami, polany wypasowe i typowe dla Beskidu Niskiego tereny rolnicze. Cały czas słyszymy tu dźwięki charakterystyczne dla naszych stron – dzwonki owiec na polanach, szum wiatru w koronach buków, czasem warkot traktorów na polach u podnóża góry.

Wieża widokowa i atrakcje na szczycie

Stalowa konstrukcja wieży z ażurowymi, krętymi schodami może początkowo niepokoić – szczególnie osoby mające problemy z wysokością. Schody są ażurowe, więc przez cały czas widzimy ziemię pod nogami. Gdy wieje wiatr, całą konstrukcja lekko się kołysze, co potęguje wrażenie wysokości. Jednak warto pokonać te 12 metrów różnicy wysokości – widoki z platformy widokowej wynagradzają wszelkie trudy.

Na szczycie znajduje się również mała kaplica, będąca ostatnią, czternastą stacją drogi krzyżowej. Obok rozciąga się polana z ławkami i wiatą turystyczną, gdzie można odpocząć i napić się herbaty z termosu. Krzyż milenijny, oświetlany nocą, widać z daleka – często pokazujemy go gościom jako punkt orientacyjny podczas wieczornych spacerów po okolicy.

Panoramy i widoki z wieży

Z platformy widokowej szczytu rozciąga się jeden z najpiękniejszych widoków w całym Beskidzie Niskim. Na wschodzie dominuje całe pasmo magury wątkowskiej, na zachodzie i południu widać kluczowe szczyty jak Cergowa, Baranie czy Kamień. W dni o wyjątkowej przejrzystości powietrza – zwykle wczesnym rankiem lub po burzy – z platformy widokowej można dostrzec Tatry.

Na północy rozciąga się panorama na pogórze strzyżowskie, pogórze dynowskie i pogórze ciężkowickie. Najlepsze warunki do podziwiania krajobrazów mamy zwykle jesienią i zimą, kiedy powietrze jest najczystsze. Wiosną, gdy kwitną drzewa owocowe w dolinach, i jesienią, gdy lasy przebarwiają się na żółto i czerwono, widoki są szczególnie malownicze.

Szlaki turystyczne na Grzywacką Górę

Najpopularniejszy i najkrótszy dostęp to szlak zielony z Kątów. Ta trasa o długości około 3 kilometrów z przewyższeniem 245 metrów zajmuje większości turystów około 60 minut. Szlakiem zielonym przechodzimy przez kolejne stacje drogi krzyżowej – każda ma swoje miejsce w krajobrazie i opowiada fragment biblijnej historii.

Grzywacka góra jest również połączona szlakiem czerwonym – głównym szlakiem beskidzkim, który łączy Kamień, Kąty, łysą górę, Polanę i Chyrowę z Pustelnią św. Jana z Dukli. Bardziej zaawansowani turyści mogą przedłużyć wycieczkę, wybierając trasę do łysej góry (641 m) czy Kamienia (714 m).

Oznakowanie szlaków jest czytelne, choć po deszczu niektóre odcinki mogą być śliskie. My zawsze radzimy naszym gościom, żeby wybrali się na grzywacką górę w pierwszych dniach pobytu – to doskonały sposób na zapoznanie się z terenem i zorientowanie się w okolicy.

Parking i dojazd

Parking znajduje się przy kościele Matki Bożej Królowej Polski w Kątach, tuż przy początku szlaku zielonego. Miejsca parkingowe są wystarczające przez większość roku, choć w weekendy i święta można mieć problem ze znalezieniem miejsca. W niedziele o godzinie 8:00 i 11:00 odbywają się msze święte, więc w tych godzinach parking może być bardziej zatłoczony.

Dojazd z naszych Czarnych Domków do Kątów zajmuje około 15 minut samochodem. Droga jest asfaltowa i przystosowana dla wszystkich rodzajów pojazdów. Nie ma możliwości dojazdu samochodem bezpośrednio na szczyt – całość trasy musi być pokonana pieszo lub rowerem.

Beskidzka Kalwaria Miłosierdzia Bożego

Droga krzyżowa została założona w 2000 roku i odnowiona w 2022 roku. Czternaście stacji rozmieszczonych wzdłuż szlaku z Kątów na szczyt tworzy jedną z najpiękniejszych kalwarii w polskich Karpatach. Każda stacja ma swoją oprawę architektoniczną i wpisuje się harmonijnie w beskidzki krajobraz.

Na szczycie, przy wieży widokowej, znajduje się ołtarz polowy, gdzie odbywają się nabożeństwa podczas większych pielgrzymek. Szczególnie w okresie Wielkiego Postu i podczas odpustów miejsce to odwiedzają grupy pielgrzymów z całego regionu. Kalwaria nadaje grzywackiej górze wymiar duchowy, który odczuwa się szczególnie podczas wieczornych wędrówek, gdy zapala się oświetlenie krzyża milenijnego.

Szlaki rowerowe i inne aktywności

Góra grzywacka jest dostępna również szlakami rowerowymi – zielonym “Śladami św. Wojciecha” i pomarańczowym “Góra Grzywacka w Kątach”. Region cieszy się rosnącą popularnością wśród miłośników kolarstwa górskiego, choć mamy problem z motocyklami crossowymi, które niszczą szlaki i powodują erozję.

Na polanie przy szczycie, pod wiatą turystyczną, można urządzić piknik. To miejsce szczególnie upodobały sobie rodziny z dziećmi – jest bezpieczne, oferuje przepiękne widoki i ma charakter bardzo kameralny. W weekendy często spotykamy tu miejscowych mieszkańców, którzy przychodzą na górę jak do swojego ulubionego miejsca odpoczynku.

Grodzisko Zamczysko – atrakcja historyczna

Na północny wschód od szczytu grzywackiej góry, ukryte w gęstym lesie zwanym Lasem Księży, znajduje się grodzisko Zamczysko. To pozostałości średniowiecznej warowni ziemno-drewnianej z XIII-XV wieku. Zachowały się głębokie fosy i wysokie wały ziemne, choć gęsta roślinność sprawia, że są trudne do dostrzeżenia bez przewodnika.

Zamczysko to fascynujące miejsce dla miłośników historii, choć wymaga wprawnego oka, żeby dostrzec pozostałości fortyfikacji. My czasem zabieramy tam naszych gości, którzy interesują się średniowieczem – pokazujemy im, jak wyglądały systemy obronne w naszym regionie setki lat temu.

Praktyczne informacje dla turystów

Szlak zielony z Kątów na szczyt o długości 3 kilometrów z przewyższeniem 245 metrów zajmuje około 60-90 minut w jedną stronę. Pełna pętla (4,7 km) to około 1 godzina 32 minuty marszu w średnim tempie. Trudność szlaku oceniamy na 12/30, więc jest dostępny dla większości turystów, łącznie z dziećmi.

Najlepsze pory na wycieczki to późna wiosna, lato i wczesna jesień, choć zimą przy dobrej pogodzie widoczność jest wyjątkowa. Warto zabrać ze sobą wodę (szczególnie latem), odzież przeciwwiatrową na odsłonięty szczyt i obuwie z dobrym bieżnikiem. Kręte schody wieży mogą być wyzwaniem dla osób z lękiem wysokości i małych dzieci.

Często zadawane pytania

Czy wejście na wieżę widokową jest płatne? Nie, wejście na wieżę jest całkowicie bezpłatne.

Jak długo trwa najkrótszy szlak z Kątów? Około 60 minut dla przeciętnego turysty, choć sprawni wędrownicy pokonują go w 45 minut.

Czy można dojechać na szczyt samochodem? Nie, na szczyt prowadzą tylko szlaki piesze i rowerowe.

Kiedy najlepiej iść, aby zobaczyć Tatry? Wczesnym rankiem, po burzy lub w chłodnych, jasnych dniach jesiennych i zimowych.

Czy szlak jest odpowiedni dla dzieci? Tak, przy zachowaniu podstawowych środków ostrożności. Należy uważać na ażurowe schody wieży.

Gdzie znajduje się najbliższy parking? Przy kościele w Kątach, tuż przy początku szlaku zielonego.

Góra grzywacka to dla nas nie tylko atrakcja turystyczna, ale część codziennego życia w Beskidzie Niskim. Każdy dzień zaczynamy, patrząc na jej sylwetkę, a wieczorami często wychodzimy na polany u jej podnóża, żeby nacieszyć się spokojem beskidzkich wieczorów. Zapraszamy do naszych Czarnych Domków – pokażemy wam wszystkie ukryte ścieżki, najlepsze punkty widokowe i opowiemy historie, których nie znajdziecie w żadnym przewodniku. To górę trzeba poczuć, a nie tylko zobaczyć.